Haagse Borstvoedingsgroep Bijeenkomst 6 November 2019

Van het boek "Ouderschap vanuit je hart" door Lida van Ruijven, 3de druk
De toeschietreflex
Zonder toeschietreflex kun je niet afkolven. Vroeger zei een kraamverzorgende: u hebt alleen water in de borst, kijk maar! En dan kneep ze een beetje op de tepelhof waarna de voormelk uit de tepel kwam. Deze melk was niet ‘toegeschoten’, waardoor het vet nog niet in de melk zat; de melk zag er dus alleen een beetje waterig uit. Veel moeders zijn door dit soort onjuiste mededelingen helaas gestopt. 
Het hormoon van de toeschietreflex moet een lange weg gaan. Vanaf de tepels gaat een signaal door het bloed naar de hypofyse in het achterhoofd. Daar wordt het hormoon oxytocine aangemaakt en door het bloed naar de borsten gezonden. En dan zal de moeder zien of voelen dat de melk toeschiet. Het hormoon oxytocine is ook te verkrijgen als neusspray bij de gynaecoloog of huisarts; sommige moeders hebben daar baat bij. Je moet het dan royaal gebruiken. Soms geeft het gewenning en dan blokkeert de eigen toeschietreflex. Raadpleeg liever altijd een lactatiekundige.
Een diepe buikademhaling helpt om de toeschietreflex te activeren; een of twee keer diep zuchten (de moederzucht) is soms al voldoende. Bij moeders die vaak en soms lang borst geven, kan de melk wel acht keer toeschieten. Wees ook niet zuinig met je melk; dat is niet nodig omdat er elk kwartier nieuwe melk in de borst zit.
In een oud borstvoedingsboek staat het verhaal van een vrouw die ‘min’ was, iemand die het kind van een ander de borst geeft. Zij werkte in een ziekenhuis. Ze voedde vijf baby’s en deed overdag dus niets anders dan eten, drinken en voeden. Ook in recente verhalen van moeders die een drieling voeden, lezen we dat die moeders het presteren om hun drielingen zes maanden lang op uitsluitend borstvoeding te laten gedijen.
Om een toeschietreflex op te wekken, kun je als volgt te werk gaan:
-  Drink een groot glas warm water; warm water stimuleert beter.
-   Kijk even naar (een foto van) je baby.
-   Maak de borsten en de tepels warm door warme kompressen, bijvoorbeeld een warm washandje uit een bakje met warm water, een gelpack, een warme luier of een weggooiluier met warm water (die heeft minder warmteverlies), of gewoon met je warme handen, want je kunt dan je tepels met beide handen warm wrijven.
-  Masseren, strelen, schudden van beide borsten tegelijk.
- Naar voren buigen en de borsten even laten ‘hangen’ werkt ook.
-  Doe een diepe (buik)zucht waardoor je ontspant en waardoor het bloed het hormoon snel van hypofyse naar borsten vervoert.
-  Masseer beide tepels en voel waar een speciaal plekje op de tepel zit.
-  Als je thuis wil afkolven, kun je je kindje aanleggen op een kussen. De toeschietreflex zorgt dat je de andere borst tegelijkertijd kunt afkolven.
Het eerste tandje
Als de baby vier maanden is, komt er soms al een eerste tandje. Als hij een klein tandje heeft gekregen, kun je hem vertellen dat hij niet mag bijten aan de borst.
De baby kan gaan kwijlen, wat een teken kan zijn van tandengroei. Maar het kwijlen kan ook het begin zijn van extra verteringssappen die de baby in staat stellen om in geval van nood ook ander voedsel te verteren. Echter, baby’s die overmatig kwijlen zijn veelal overgevoelig. Zij krijgen blijkbaar voedsel binnen waar ze niet goed tegen kunnen, rechtstreeks of via de moedermelk. Toch is het het beste voor alle baby’s om pas na zes maanden ander voedsel te krijgen.
Als de baby gaat bijten
Vaak horen we dat mensen heel dramatisch doen als een baby tanden heeft en borstvoeding drinkt. Er is veel verbazing en de moeder krijgt zeker te horen: ‘Hij zal je vast wel bijten. Doet het geen pijn nu?’ En: ‘Ik ben gestopt met borstvoeding toen mijn baby tanden kreeg!’
De onderste tanden van de baby worden altijd bedekt door de tong als hij die om de tepel krult. Zo kunnen de ondertanden nooit pijn doen.
De boventanden groeien geleidelijk en dat kan op den duur een klein eeltplekje op de borsthuid geven. Ik heb zelden een moeder gezien die daar pijn van kreeg.
 Als de baby vaak borstvoeding drinkt en heel geleidelijk iets met zijn eigen handjes mee-eet, zoals wortel, komkommer of rijstwafel, kunnen ook de boventanden heel geleidelijk gaan groeien. Toen mijn eerste baby hapjes kreeg, deed ik dat volgens het advies van het consultatiebureau: zoveel lepels van zoveel soorten voedsel. Dit moest zo snel worden opgevoerd dat mijn baby in één maand vier boventanden kreeg. Daar was ze erg ziek van en ze kreeg ook rode billen. Toen ik bij mijn volgende baby’s de hapjes heel speels gaf en als grapje beschouwde, hadden zij geen pijn bij het tanden krijgen. Ik denk dat het babylichaam kan reageren met snelle tandengroei op alle lepels die wij als volwassenen in dat mondje duwen en op het minder vaak geven van borstvoeding.
 Sommige baby’s en kinderen vallen in slaap aan de borst en dan klappen hun tanden op elkaar waar de tepel tussen zit.
 Voor bijten gelden de volgende tips:
-  Druk de baby tegen je aan zodat de neus in de borst komt.
- Steek je pink in de mondhoek tussen de kaakjes en draai de pink om waardoor de kaakjes los komen.
- Meestal is dit voldoende. Als de baby ouder wordt en bewuster als een spel gaat bijten, gelden tevens de volgende tips: 
- Zeg tegen de baby: ‘Jij mag niet bijten. Dat is au bij mama.’ Terwijl je dit zegt, kijk je je baby diep in de ogen zodat hij je gezicht goed kan zien. Schud ook nee met je hoofd.
- Strijk met je wijsvinger langs de tanden van de baby en je zegt weer: ‘Jij mag niet bijten. Dat is au bij mama.’
- Pak het vingertje van de baby en strijk daarmee langs zijn eigen tandjes en zeg dan weer: ‘Jij mag niet bijten. Dat is au bij mama.’
Soms maakt men er een gewoonte van dat de baby speels op de vinger van een volwassene bijt of zuigt. Vanaf het ‘bijtmoment’ kun je dat beter achterwege laten, want de baby gaat het ‘speelse’ bijten normaal vinden en zal dat dan ook doen aan de borst.
Het verhaal van strijken langs de tanden en praten met je baby zou je elke twee uur moeten herhalen, zodat de baby dit goed onthoudt. Ik noem dat inprenten van de baby. Als je dit volhoudt, zal de baby het zeker leren.
Het probleem van de fopspeen is dat de baby ook het verschil niet meer weet tussen een zachte borst en een harde fopspeen waardoor hij in de war raakt en vlugger gaat bijten. Ook kan een zuigverwarring ontstaan door het kind uit een tuitbekertje of met een rietje te laten drinken.
Een baby zuigt af en toe op zijn handje en leert dan heel goed voelen dat bijten pijn doet. Zo leert hij de kracht van zijn tandjes.
In rauwe wortels zit sap dat verzachtend is bij het krijgen van tanden. De meest natuurlijke oplossing is om een rauwe wortel in het handje van de baby te stoppen waarop hij kan bijten. Geef liever nog geen winterpeen want het sap daarvan is scherp en kan rode billen geven.
 Een bijtende baby kan een schreeuw van de moeder uitlokken. Daar kan de baby dan weer zo erg van schrikken dat hij de borst verder weigert. Dit kan zelfs enkele dagen duren. Een tip is om de baby nog slapend op te pakken, vlak voordat hij wakker gaat worden. In de slaap zal de baby goed happen en drinken. Verder is lopend schommelend voeden ook een optie.
 Sommige baby’s bijten om aandacht te krijgen. Ze bijten even en gaan dan lachen. Ze willen de moeder aanmoedigen om met hem een lachspelletje te doen. Het is dan het beste om het voeden even uit te stellen en een spelletje met je baby te spelen. Geef hem daarna een rauwe wortel om op te bijten. Als hij moe is, zal hij aan de borst weer in slaap vallen.
Sommige moeders zeggen van kleins af aan: ‘Mondje wijd open!’ En ze doen dit daarbij zelf voor. Deze inprenting werkt ook tegen bijten of als reminder als het kind de neiging heeft het te willen gaan doen.
Lees verder
- Pijn van tanden krijen  hoofdstuk 7.1;
- Voor alle werkende moeders, de gescheiden tijd compenseren hoofdtuk 10.2,
- Je trakteer je kind op een avondje schoot hoofdtuk 10.2,
- Hoe doen inheemse beschavingen het? hoofdtuk 10.2,
- Het kindje van achttien maanden en ouder hoofdstuk 11.2