Van het boek "Ouderschap vanuit je hart" door Lida van Ruijven
11.1 De biologische beschikbaarheid van vitaminen en mineralen
De calorieën in de moedermelk zijn geen lege calorieën. Door verschillende onderzoekers is gesteld dat moedermelk ook de belangrijkste bron blijft van eiwit van hoge kwaliteit, vitaminen en andere voedingsstoffen. Ook voldoet moedermelk in het tweede levensjaar voor 100 procent aan de vitamine A-behoefte van het kind.
En dan het gehalte aan vitamine C: een dagelijkse hoeveelheid van 500 ml moedermelk levert 19 mg vitamine C. Dit is 95 procent van de hoeveelheid vitamine C die kinderen in het tweede levensjaar nodig hebben.
Kinderen die borstvoeding krijgen, hebben dus meer vitamine A en C ter beschikking dan kinderen die worden gevoed met kunstmatige babyvoeding, groenten en fruit.
Voor andere mineralen geldt ongeveer hetzelfde. Voor diverse mineralen geldt dat er een aanbevolen hoeveelheid hiervan nodig is voor de opbouw van het lichaam. Moedermelk levert een groot deel van de aanbevolen hoeveelheden. In het tweede levensjaar waarin het kind borstvoeding krijgt, bevat moedermelk nog steeds 50 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ijzer, 44 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calcium, 41 procent van de niacine, 26 procent van het foliumzuur en 21 procent van de riboflavine.
IJzer is een goed voorbeeld van de biologische beschikbaarheid. Het gehalte is weliswaar lager in moedermelk dan in koemelk, maar uit moedermelk wordt ongeveer 70 procent in het lichaam opgenomen (vergeleken met 10 procent uit koemelk), zodat een kind dat borstvoeding krijgt toch een hoger gehalte ijzer opneemt dan een kind dat geen borstvoeding krijgt.
11.1 Immuunfactoren
Immuunfactoren blijven belangrijk. Vroeger dacht men dat alleen colostrum een grote hoeveelheid immuunfactoren zou bevatten en dat deze hoeveelheid gedurende de lactatie afneemt en na zes maanden niet erg belangrijk meer zou zijn. Het tegendeel blijkt waar: de hoeveelheid immunoglobuline neemt na de zesde maand toe als reactie op de dalende melkproductie. En dat is juist de periode dat de kinderen mobieler gaan worden: ze rollen en kruipen over de grond, gaan lopen en steken allerlei vreemde dingen in hun mond. Hiertegen hebben ze veel bescherming nodig en die wordt gegeven door de toegenomen hoeveelheid immuunfactoren in de moedermelk. Moedermelk bevat voldoende stoffen om de aanval van bacteriën, virussen, schimmels en parasieten op het kind met succes te kunnen tegenhouden.
Hoe belangrijk is het nu dat een kind door borstvoeding deze antistoffen binnenkrijgt? Hierover zijn vele onderzoeken gedaan waarbij men vergelijkingen heeft gemaakt tussen kinderen die al dan niet borstvoeding hebben gehad.
Een onderzoek wil ik hier weergeven. Het gaat om een onderzoek in Canada waarbij een groep van zestig kinderen uit de middenklasse gedurende een periode van 24 maanden onderzocht werd. Wat betreft drie veel voorkomende ziekten werden belangrijke verschillen gevonden met betrekking tot de kinderen die borstvoeding en de kinderen die geen borstvoeding kregen.
Luchtweginfecties kwamen meer dan tweemaal zo vaak voor bij kinderen met kunstmatige voeding ten opzichte van kinderen met borstvoeding. Diarree kwam drieënhalf keer zo vaak voor bij kinderen met kunstmatige voeding ten opzichte van kinderen met borstvoeding. En middenoorontsteking kwam zelf meer dan negen keer zo vaak voor bij kinderen met kunstmatige voeding ten opzichte van borstgevoede kinderen.
Moedermelk bevat ook bepaalde vetten die niet in ander voedsel zitten. Deze hebben een goede invloed op de weefselvorming in het lichaam. Dit zie je bij het kind vooral aan zijn gladde, zijdeachtige huidje. Een peuter heeft maar een kleine hoeveelheid moedermelk nodig om dat heerlijke zachte velletje te behouden. Eenmaal per dag borstvoeding is al genoeg.
Borstvoeding kan zelfs het uitbreken van lichte vormen van eczeem tegengaan. De eventuele gevoeligheid van het kind daarvoor komt dan pas naar voren als het kind van de borst af is.
Borstvoeding verbetert de waarde van vaste voeding
Zoals bekend bevat moedermelk allerlei verteringsenzymen die de vertering en opname van voedingsstoffen uit de (vaste) voeding bevorderen. Dus borstvoeding verbetert de waarde van vaste voeding. Daarom is er alles voor te zeggen om na de eerste verjaardag door te gaan met het geven van borstvoeding.
Tussen maand 6 en 24 kan de moedermelkhoeveelheid ongeveer 500 ml per dag/nacht zijn. De moedermelk kan dus een groot gedeelte van de calorieën leveren die een kindje op deze leeftijd nodig heeft. De melkproductie kan worden verhoogd en ook een kindje dat normaal al bijvoeding krijgt, kan bij ziekte weer volledig door moedermelk worden gevoed.
Moedermelk levert 70 kcal per 100 ml; dit is twee keer de energiewaarde van een papje. Kinderen die op de leeftijd van dertien tot achttien maanden borstvoeding krijgen, ontvangen 25 procent meer energie dan kinderen die dat niet krijgen; oudere kinderen ontvangen 17 procent meer energie.
Veel kinderen eten in het tweede levensjaar vaak maar weinig. Ze hebben gewoon geen tijd om te eten, de wereld om hen heen is veel interessanter. Het is daarom ook dat moedermelk in het tweede levensjaar nog meer energie kan leveren; de natuur speelt perfect in op het eetgedrag van het kindje.
Als de borstvoeding voor het tweede levensjaar wordt afgebouwd, heeft het kind natuurlijk veel meer vaste voeding nodig dan daarvoor. Omdat vast voedsel voor het kind minder energie bevat dan de moedermelk, kan het kindje daardoor een tekort aan energie krijgen.
Lees verder:
11.2 Het aaiende handje aan de andere tepel
2.3 Toeschieten van de melk en lekken van de borst 
4.1 Starren in moeders ogen tijdens de voeding (en het geven van de fles)

In 2022-2023 hebben we de volgende data geprikt: