Copy

Ilisimatusarfik newsshaping the Arctic


Angerlarsimaffeqannginneq pillugu misissuineq - politikkikkut ilisimatusarnerua?

 

Steven Arnfjord-imit (ph.d., Isumaginninnermut Immikkoortortaqarfik, Ilisimatusarfik)

Ukiaanerani ataatsimiinnermi Inatsisartut siunnersuuteqarput angerlarsimaffeqanngitsunut inissianik 100-nik sanaartortoqassasoq, suliniullu partiit amerlanerit taperserpaat.

Siunnersuut tulluaqqissaarpoq ilisimatusarfimmi assigiinngitsunik kalaallinut patajaallisakkamik ilisimatusaat: Social Dynamics of Homelessness, angerlarsimaffeqanngitsut atugaasa pitsanngorsarnissaannut suliaqarneq pillugu.

Kisianni, misissuinerup politikkillu akornanni killiffik sumiippa?

Mimi Karlsenip aallaqqaammulli siunnersuutaata imarisaata ilaa ima nipeqarpoq:

"Angerlarsimaffeqanngitsut akornani inoqarpoq, unnuit tamaasa unnuiffissarsiortartunik. Issittumi najugaqarpugut taamaattumik inuit silami sinissinnaanngillat. Pisariaqarluinnarpoq, kialaartumik unnuiffissanik pilersitsinissaq. Nuummi orniguffissaqarpoq, unnuiffiusinnaasumik, kisianni angerlarsimaffiunngilaq.”

Qaammatini kingullerni pingasuni tusagassiuutitigut annertuumik eqqartorneqarpoq angerlarsimaffeqannginneq. NUNAMED 2016-imi aamma ajornartorsiut pineqartoq qitiutillugu eqqartorneqarpoq.

Unamminartua ilaatigut tassaavoq, aalajangiisartut qanoq ilillutik ajornartorsiut paasisinnaaneraat. Aalajangiisartut ujartortuartarpaat ilisimasat arlaatigut uuttorneqarsinnaasut - assersuutigalugu angerlarsimaffeqanngitsut qanoq amerlatigaat? Naatsorsueqqissaartarfimmit paasissutissat issuarneqartarput aamma angerlarsimaffeqanngitsut pillugit nalunaarusiaq 2013-imeersoq. Nuna tamakkerlugu kingullermik kisitsisit takutippaat 700-t angerlarsimaffeqanngitsut.

Kisianni angerlarsimaffeqanngitsut amerlassusaata kisinnissaat suliassaavoq ajornaatsuinnaanngitsoq.

Allaatigisamit ilisimavarput annertuumik Alaskami, Canadami Kalaallit Nunaannilu (saqqummingajalerpoq), isumaqatigiinnissaq ajornakusoortoq, angerlarsimaffeqannginneq sunaanersoq pillugu. Allaatigisamit ilaatigut nalilerneqarpoq, kisitsinerinnaq aallaavigalugu angerlarsimaffeqannginneq paasisaqarfigissallugu amigaateqarpallaarlunilu itisiligaanngitsoq.

Taamaattumik, ilisimatuut misissueqqissaaraangata politikkikkullu oqallinnermut akuliukkaangata - oqallinnissamut tunngavissanik pitsaanerusunik pissarsisarpugut - taamaalilluni qinikkat eqqortunik tunngaveqarlutik aalajangiinissaat pisinnaalertarpoq.

Angerlarsimaffeqanngitsut pillugit annerusumik misissueqqissaarinerup takutissavaa, amerlassusaat kisimi pineqanngitsoq. Kisitsisit tunuanni inoqarpoq - tamarmik immikkut oqaluttuassartaqarlutillu siunissallit.

Nunani issittuni allani iluatsilluartumik suliniutigineqarsimavoq Housing First princip (isumaqartoq: inissaq siulliullugu, tulliullugulu qitiutinneqarluni akuulerneq aamma suliarinninneq).

Avannaarsuani sanaartorneqarput illut uingasut - inunnut illumik nalinginnaasumik illoqarnissamik sapertut allatut qinigassaat. Taakku illut pinaveersaartitsinermik katsorsarneqarnissamillu neqerooruteqarput. Illut-uingasut-suliniut arlaleriarluni nalilersorneqarsimavoq.

Ilisimatusarneq aallaavigalugu Kalaallit nunaanni inissianik 100-nik sanaartornissaq isumatusaarneruvoq - tamannalu maannakkut pissaaq. Kisianni tamatumunnga atatillugu aalajangiisussat ilisimatusarnermit paasisat aamma atorsinnaavaat: taamaattumik sanaartoritsi uingasunik. Ilisimatusarneq akuutinneqarli ataavartumillu nalilersuisoqarli. Tamatta periarfissinneqassaagut kalaallit atugarissaarnermut periarfissaata nutaap ilinniarnissaanut, sanaartorneq ilutigalugu.
 
Ilisimatusarneruvoq inoqutigiit sammillugit. Politikkikkut, kisianni partiilersorluni politikkiunngitsoq. Taarsiullugu taasinnaavarput ilisimatusarneq ammasoq.
 

Ilisimatusaatsitut suliaq pillugu annerusumik atuaruk uani Social Dynamics of Homelessness.


Kalaallit Nunaanni kulbrintemik suliaqarnerup kinguneranik avatangiisinut sunniutaanik naliliineq

 

Uani ilanngutassiami arlaleriarluni atuarneqarsinnaavoq ”VVM” - naalisagaavoq uannga ”avatangiisinut sunniutaanik naliliineq”.

Anne Merrild Hansen-ip aamma Sanne Vammen Larsenip misissorsimavaat, kulbrintemik-paasiniaaneq Kalaallit Nunaata sineriaata avatangiisaanik qanoq sunniuteqartarnersoq (misissuineq VVM inatsisaa naapertorlugu).

Misissuinerup takutippaa, Kalaallit Nunaat pitsaasumik suliaqartoq tamanna pillugu, nunarsuarmioqatigiillu innersuussusaanut inatsisit naapertuuttut.

Taamaattoq Kalaallit Nunaat, Danmark, Norge, Canada aamma Alaska assigiinngissuteqangaatsiarput - taamaattumik misissuinerup takutippaa pissutsit assigiinngitsut, Kalaallit Nunaanni inatsit atuuttoq allanngortinneqassanersoq qinikkanit eqqarsaatigineqarsinnaasoq - pineqartut tassaapput:
  • Avatangiisinik misissuineq annertusarneqassanersoq akuersissutinik toqqaanermut atatillugu, suliallu ingerlanerani allornerit sorliit VVM-imik pisariaqartitsissanersut
  • Innuttaasunik akuutitsineq annertusarneqassanersoq, avatangiisinik misissuinissamut akuersissutinik toqqaanermi
  • Inooqatigiinnik misissuineq avatangiisinik misissuinermut ilaassanersoq - imaluunniit massakkutut suli immikkoortillugit misissorneqartassanersut
  • Erseqqissarneqassanersoq, VVM-imi killiffiit assigiinngitsut pillugit innuttaasut akuutinneqarnissaat qanoq qitiutinneqassasoq
  • Oqartussat massakkutut sanilliullugu innuttaasunik akuutitsinermik akisussaanerussanersut - ilaatigut suliaqartunut aningaasatigut tapiinermikkut
  • VVM-imut atatillugu inuit peqataanissaannut tapiissutinik malittarisaliornissaq pitsanngorsarneqassanersoq
  • Paasissutissiinissamut piumasaqaasiortoqassanersoq, inuit qanoq sunniuteqarsimanerat aalajangiinissamut aalajangiinissallu ingerlanneqarnerinut
  • VVM-imut atatillugu ersarissumik maalaarsinnaatitaanermut ilitsersuusiortoqassanersoq
  • Allanik periarfissanik atuinissamut piumasaqaateqartoqassanersoq, kiisalu qanoq ilineratigut aamma qanoq avatangiisit sunnerneqarsimanerisa annertussusaannik qanoq naliliisoqartassasoq
  • Oqartussat paasissutissanik suli annerusumik piumasaqaateqassanersut, taamaalilluni paasissutissat eqaannerusumik ataatsimut katersuivimmut katersorneqarnissaannut ilaatigullu tamanut saqqummiunneqarlutik
Misissuinerup inerneri oqallisigineqarput immikkut sammisaqarnermi Nuummi marts 2016. Immikkut sammisaqarnermi aammattaaq paasineqarpoq pissutsit ilaat, kalaallinit suliniuteqartunit immikkut pisariaqavissutut iliuuseqarfigineqartariaqartut.

Misissuisimaneq annerusumik atuarusukkukku - atuarsinnaavat nalunaarusiaq, nalunaarusiami ilanngussat eet aamma to (qallunaatuut) atuarlugit.


Apeqqarissaarneq: Rosannguaq Rossen

 

Kalaallit Nunaat ”atisalersorlugu”

Inuit ilisarnaataat, soorlu ulut, avittat nuilarmiullu atisanik nutaaliornerni annertuumik atorneqarlutik takussaalernikuupput. Soorlu assersuutigalugu Bibi Chemnitz, Isaksen Design, Nuuk Couture nutaalianik aamaattut ilisarnaatinngornikuupput ilisarnaatinngornikuuvoq Kalaallit Nunaannik nunarsuup sinneranut nittarsaassisut ilaattut, tassanilu ilusit nunagisamit aallaaveqartut ilisarnartut atorneqarput. Arlaleriarlutik atisanik ilusilersuisartut kalaallisuut annertuumik aallaavigisarsimavaat, kimmikkaanik kamippaliornerminni, kjole-liornerminni il.il.

Ilusilersuineq nutaaliornerlu Kalaallit Nunaata nunanut allanut nittarsaannerani atorneqaraluttuinnarput, soorlu tuniniaalluni saqqummersitsinerni il.il., taamak iliorluni Kalaallit Nutaata nutaaliaasup takussutissiarineqarnerani atorneqartarlutik. Kalaallit Nunaannili tamanna tamatigut tigulluarneqarneq ajorpoq. Ilaatigut saqqummersut assut oqallisaalersarput inissikkuminaatsinneqartarluni saqqummersut qunusuisaarluni nutaaliornerunersut imal. pilersitat qanga assassortarnermut nikaginninnermik takutitsissutaanersut.

Innuttaasullu taaneqartutut saqqummersunut qisuariartarnerat tassarpiaavoq Rosannguaq Rossen-ip soqutiginartinnerpaasaa. Rosannguaq Adjunkt-iuvoq Ilisimatusarfimmilu ph.d.-mut atuarluni ilisimasassarsiorfigalugu ”Kalaallit Nunaata atisanik assigisaanillu nutaaliornikkut avataanit isigineqarnera”.

"Inuiaqatigiinni annertunerusunik allannguuteqaraangat innuttaasullu imminut isiginnittaasiat sukkasuumik ineriartuleraangat, taava soorlu pisariaqartinneqalersartoq ilisarnaatigisanik allatullu naleqartitanik oqaluttuarisaanerminngaanneersunik qalluilernissaq. Aamma 1970-ip 1980-illu naajartulernerini inuiattut ilisarnaatinik atuineq malunnarseqqippoq - tassa Namminersornerulluni Oqartussaanermut ikaarsaalernitta nalaani, takutikkumaneqarluni, suut inuiattut immikkuullarissutut nammineertutullu ilaatigut kinaassuseqalersikkaatigut, nassuiaavoq nangillunilu: Maanna inuiaqatigiit nunarsuup ”qumariartorneranik” sunnigaapput, taamallu nunarsuup sinnerani pisartut pissutsillu qanilliartuinnarlutik. Imaassinnaavoq taamatut pisoqarnerata pisariaqarnerulersissagaa erseqqissaaqqinnissaq, suut uagut kalaallisut katersuutsikkaatigut".

Rosannguaq Rossen aamma speciale-mik allataqarnikuuvoq qulequtaqartumik ”Politisk- og samfundssatire som talerør i Grønland”, tassanilu aamma qitiutippaa innuttaasut qisuariaateqartarnerat nutaanik isiginnittaaseqarluni nalinginnaanerusumik ilisarnaatitut isigisarisat qaqilerneqaraangata.

"Tamanna assinguvoq mitalliisutut quianartunngortitsinikkulluunniit inuit imminneq isiginnittaasiat tinnersarneqaraangat nutaaliorlunilu ”namminersorluni saqqummiussinerit” sungiusimasatsinnik nikisitsisut pileraangata, ilisimasassarsiortoq oqarpoq".

Maannamut suliani aqqutigalugit Rosannguaq Rossen ammasumik oqalinnerni peqataasarsimavoq soorlu nutaaliornernik saqqummiussinerit pigaangata, taakkunani inuiattut ilisarnaatigut, soorlu ulo, assigisaalu atorneqartillugit. Tamakkuupput ph.d.-mut ilinniarnerminut atatillugu suliaralugit nuannarisai:

"Ilaatigut nutaaliornernik ilisimasassarsiorneq kisimiilluni ingerlataralugu kiserliornarsinnaasarpoq, taamaattumik pitsaasuuvoq innuttaasunik soqutiginnittunik ilaatigut pisunut ornigunnikkut oqaloqateqarsinnaasarnera aamma nuannarisarpakka angalallunga sulisarnikka, soorlu København-imi Berlinimilu nutaalianik tuniniaalluni saqqummersitsinerni peqataanikkut, takullugu ilisarititsiniarneq pisartuinni qanoq ingerlanneqartarnersoq".

- Allattoq aaqqissuisorlu Pia C. Bang / Apropos & assiliisoq Ulrik Bang


Apeqqarissaarneq: Islandi


"Ilinniartitsisunngorniarneq toqqarakku, eqqarsaatigisimanngilluinnarpara tamanna ilinniagaasoq nunarsuup sinneranut sammisoq. Nuannersumik tupaallaatigaara qanoq pissarsiaqarnartigisoq ilinniagaqatit nunanit allaneersut suleqatigalugit, taakkulu aqqutigalugit ilinniartitseriaatsit, unammillernartut aaqqiiniutillu allat takullugit."

Taamatut oqarpoq ilinniartitsisumut ilinniartup aappaa, Nivi Møller-Sørensen. Taassuma ilinniaqatini Lisa-Marie Hammeken peqatigalugu ilinnartitsisunut ilinniartitsinermi suleqatigiiffik SPICA- mik taaneqartoq peqataaffigisimavaa.

"Ukioq taanna sammisat tassaapput akaareqatigiinneq aamma oqaloqatigiinneq peqataasugullu sumiuussusigut akimorlugit suleqatigiilluta atuartut pinngortitaq piujuaannartitsinerlu pillugit atuartinnissaannut aaqqiissutissarsiortussaavugut suleriaasissarsiorlutalu. Assut isumassarsinarpoq aammalu ullukkut paaqqinnittarfik pulaarparput kiisalu atuarfik Gymnasie- lu, Lisa-Marie Hammeken oqaluttuarpoq."

- Allattoq aaqqissuisorlu Pia C. Bang / Apropos


Was.Is.Always workshop - i samarbejde med Deakin University i Australien


Deakin University invites interested parties to participate in the inaugural Was.Is.Always Indigenous student study tour events.

Was.Is.Always: South to North will comprise a series of community led workshops in Norway, Greenland and Denmark bringing together researchers, students, industry, and other organisations involved or interested in Indigenous design. The primary aim of the workshops is to progress discussion towards the realisation of an International Indigenous Design Charter, outlining the appropriate use of Indigenous knowledge in commercial communication design practice.

Having published the Australian Indigenous Design Charter: Communication Design (2016), Deakin University will work with local universities and stakeholders to facilitate discussion around establishing a broader international Indigenous design charter. The workshops will provide an opportunity for Indigenous participants of each participating nation to showcase their designs, learn and share knowledge of culture and design practice, and build long term academic, professional and social networks.

The Australian Indigenous Design Charter: Communication Design is supported by Indigenous Architecture and Design Victoria (IADV) and the Design Institute of Australia (DIA). Was.Is. Always, South to North: On route to an International Indigenous Design Charter has been endorsed by ico-D, the International Council of Design.

Sincere thanks goes to the Australian Department of Foreign Affairs and Trade’s Cultural Diplomacy Grant Program for supporting this initiative
 
  • When: Saturday 12th November, at 09.00 - 13.00
  • Where: auditorium at Ilismatusarfik

The workshop will be officially opened by Mr Damien Miller, Australian Ambassador to Denmark, Norway and Iceland.

RSVP: If you would like to attend or contribute to one of these workshops, please email Ursula.lorentzen@deakin.edu.au by 02 November 2016.


Download complete invitation for the workshop


Ilisimatuumik ujarlerneq


Immikkut ilisimasalimmik amigaateqarpit - assersuutigalugu ilanngutassiassamut imaluunniit assigisaanut?

Taamaappat ikiortissaq qujanartumik uaneralaannguamiippoq.

Nittartagarput website aqqutigalugu nalunaarsuutinik peqarpugut, ilisimatuunik assigiinngitsunik immikkut ilisimasalinni ujarlernissamut periarfissalik.


Pisussat


Ilisimatusarfimmi assigiinngitsunik aaqqissuussisarpugut - tamanut soqutiginaatillit.

Piffissami aggersumi soorlu, aaqqissuunneqassapput makku:
Nittartagarput website aqqutigalugu pisussat pereersullu atuarsinnaavatit.


Tusagassiuutit


Qaammammi kingullermi Ilisimatusarfik tusagassiuutikkut assigiinngitsunik taaneqartarpoq:

Nittartagarput website aqqutigalugu tusagassiuutikkut taaneqarsimanerit pillugit atuarsinnaavatit.
Ilisimatusarfik | Grønlands Universitet | University of Greenland

Postboksi 1061 | 3900 Nuuk | www.uni.gl | mail@uni.gl | Oq.toqq +299 38 56 00
Aaqqissuisut - attavissat ..
Facebook
Twitter
Instagram
YouTube
LinkedIn






This email was sent to <<Email Address>>
why did I get this?    unsubscribe from this list    update subscription preferences
Ilisimatusarfik | Grønlands Universitet | University of Greenland · Postboks 1061 · Nuuk 3900 · Greenland

Email Marketing Powered by Mailchimp